*LEYENDAS MAZAHUAS*
LEYENDA LA DE LA LLORONA
(ESPAÑOL)
Cuentan
que vivió una mujer muy bonita que se casó y tuvo 2 hijas. Al parecer
vivía bien con su esposo, pero tiempo después tuvo un amante y cuando su
marido se enteró buscó aquel hombre y lo mató, huyendo después con
rumbo desconocido.
En
poco tiempo ella tuvo otros amantes y empezó a estar mal de la cabeza,
como loca, pues pensó que sus hijos le estorbaban y que era mejor que
ella los matara.
Le daba vueltas a la idea, hasta que una noche que llovía muy fuerte se los llevó al río y ahí los ahogó.
Cuando
apenas había cometido el crimen se arrepintió y entonces se trastornó,
andaba sola, sin hablar con nadie y casi sin comer. Se pasaba las horas
nadamás sentada y con la vista fija, pero los peores días, era cuando
llovía porque se salía desesperada a caminar por las orillas del río,
sin dejar de gritar y llorar por sus hijos. Sus lamentos eran tan
horribles que las personas se asustaban al oirlas.
Cuando
esta mujer murió, su alma no puedo descansar y se aparecía por las
noches cerca del río, dando gritos, llorando y lamentándose por los
hijos que había matado. Hay muchas personas que dicen haberla oído.
Como se señaló, la llorona es ampliamente conocida en los diferentes lugares.
Se
trata de una mujer que se aparece en las noches, con el cabello suelto y
generalmente vestida de blanco, llorando y gritando por sus hijos.
SUACHOKALIS
(MAZAHUA)
Tatapouia
ke ongaya se siuat kualtsin, ton mo namikti uan kipiak ome suapipilme,
ton kitaya kijtouaya ke yejuan kuali yetoya iuan ni takauj, sayo ke
panoke in tonalme yejua in siuat mo temoli se ikalayon ijkuak ki matik
ni ueuet ki temo ne okse ueuet uan ki mikti, niman yajki uan amo ki
matia kan yaskia.
Panokej
in tonalme uan yejua mo temoli oksekin kalayonyos uan mo tali peua ki
kokouaya ni tsontekon keme jon kuatapoloskia, ki nemili ke ni suapipilme
ki tasakuiliaya uan kin mikti.
Sayo mo malakachouaya, uan kijto se youak ke melak kiouia kin kuiyak tech ne ateno uan ompa kin akalakito.
Keman
yekin ki chiuak ne miktilis mo yolkoko uan niman mo kuatapolo, nemia ni
selti, amo akin ki nojnotsaya, uan amo takuaya, sayo ijkon tokotsietoya
uan taixixtoya. Sayo ke ijkuk mixkiouia kisaya ijsiujka nejnemiti ne
ateno, uan ijkon koujtsajtsiaya ki temouaya ni koneme, yejua melak
chokaya uan ne takame mo majmoutiaya ke kakia.
Ijkuak
mik nijin siuat, no tonal amo kuali yetoya uan mo nextiaya tech youak
ne ateno, yoltsajtsi, chokaya uan mo yolkokouaya ika i koneme ke kin
mikti, miake takame kijtouaya ke ijkon kijtouaya.
Keme na mech ilij, in siuatchokalis ki ueyi ixmati tech ne miakan.
Nijin siuat sayo monextia nepa youak, ka itson majkautok uan ka i taken istak, koutsajtsitok ika i piluan.
No hay comentarios:
Publicar un comentario